نورپردازی نمای ساختمان
ساختمان ها عناصر مهمی در شهر هستند که نقشی اساسی در ایجاد و شکل گیری حال و هوای فضاهای شهری دارند. برخی از ساختمان‌ها ممکن است در ایجاد یک دورنمای زیبای شهری عنصر مهمی به شمار روند و گاه حتی به نمادی از یک شهر تبدیل می‌شوند. بدیهی است اهمیت آن‌ها در شب نیز کمتر از روز نیست. ویژگی های فرمی، جنس، بافت و رنگ ساختمان‌ها می‌توانند به کمک نورپردازی نمایان شوند. نورپردازی یک ساختمان در صورتی موفق خواهد بود که نه تنها ظاهر زیبایی را به نمایش بگذارد بلکه ساختمان را با توجه به نقش آن در منظر و یا فضای شهری احیا کند. آگاهی از ابزار ها و روش های نورپردازی نخستین گام در جهت دخالت طراحان در امر نورپردازی است. در هر طرح نورپردازی بسته به اینکه چه عنصری از فضا به چه نوع نوری و از چه زاویه ای نورپردازی شود، کیفیت و حالات مختلفی ایجاد میشود که آشنایی با آن‌ها توسط طراحان ساختمان امری ضروری است.
نورپردازی نما تلفیقی از هنر معماری و دانش مهندسی!
نور بخشی از مصالح ساختمانی می‌باشد و با حجم و بدنه و نمای ساختمان، یک حجم را به وجود می‌آورد در واقع هر کدام دیگری را تکمیل می‌کند. نور در فضاها و مسیرهای ورودی و خروجی عاری از نور و فضاهای تاریک حکم یک راهنما را دارد. فرایند نورپردازی نما باید علاوه بر سلیقه هنری مبتنی بر دانش مهندسی برق نیز باشد. به عبارت دیگر نورپردازی نما تلفیقی از هنر معماری و دانش مهندسی می باشد اما امروزه به جرأت می‌توان گفت که مهندسین معمار در حین طراحی نما، تنها به حجم، جنس مواد و طرح نما در روز توجه مینماید. عدم توجه کافی به نورپردازی نما باعث شده است در شب با احجام مخوف و تاریکی در شهر مواجه شویم. مهم ترین نکته‌ای که می‌توان به مهندسین و معمارن توصیه نمود، طراحی و تصویب نورپردازی نما پیش از اجرای نما می‌باشد. چرا که نیازمندی‌های برق کشی، نیازمندی‌های فاصله گذاری‌ها و جایابی‌های چراغ‌ها در نما، در نحوه اجرای نما تأثیراتی شگرف دارد. هنر طراحی نوررپردازی نما، نمایش نور و مخفی نمودن منابع نوری می‌باشد که این امر بدون لحاظ طراحی نور در حین اجرای نما میسر نخواهد شد. پرسش مهم در هنگام نورپردازی نما این است که ساختمان یا بنا قرار است چه چیزی را در ذهن بیننده تداعی کند. عوامل زیر از موارد مهمی محسوب میشود که طراحان نور درفضای شهری باید درمورد نورپردازی و روشن کردن ساختمان ها در نظر داشته باشند:
- تاکید بر خطوط عمودی و یا افقی بنا توسط نور
- انتخاب رنگ نور متناسب با رنگ نما
- عدم مزاحمت نورپردازی برای داخل ساختمان
- در نظر گرفتن طول برد نور و تقویت آن در محل های مورد نظر
- پنهان کردن منبع نور به گونه ای که فقط خود نور دیده شود و نه منبع آن
رنگ، درخشندگی و میزان نور
در نورپردازی نما عموما از وال واشر‌ها و نور افکن‌ها استفاده میشود و باید دقت داشت که چراغ‌های با ip بالا برای این منظور در نظر گرفته شوند تا در برابر عوامل محیطی(باران و گرد و غبار) مقاوم باشند. همچنین تغیر در رنگ نور یکی از راه‌هایی است که به کمک آن می‌توان حجم اشیاء را معرفی کرد اما به دلیل اینکه عمدتا درسطح خارجی ساختمان‌ها کمتر از نورهای رنگی استفاده میشود، تغییر در شدت نورهای تابیده شده ازجهات مختلف راه مناسب‌تری برای نشان دادن حجم ساختمان می‌باشد. به منظور تقویت فرم بین سطوح متفاوت در یک حجم، باید تفاوت در درخشندگی در نظر گرفته شود. روشن کردن همه جزییات یک ساختمان به طوری که درخشندگی همه آن‌ها یکسان باشد مطلوب نیست. تضاد در شدت روشنایی سطوح درحجم‌های یک ساختمان در صورتی که نسبت مطلوبی باهم داشته باشند موجب ارتقای کیفیت بصری ساختمان یا بنا میشود. در واقع به وسیله نور بر عناصر شاخص و هویت بخش ساختمان تأکید می‌کنیم. مانند نورپردازی گنبد مناره‌ها در مساجد. هرچه نور به نمای ساختمان نزدیکتر باشد، به دلیل وجود کنتراست بیشتر و تأکید بر بافت مصالح و جزئیات ساختمان ظاهر دراماتیک تری خواهیم داشت. در صورتی که نمایش رنگ ساختمان در نظر طراح اهمیت داشته باشد،لازم است از منابع نوری استفاده شود که رنگ دهی خوبی داشته باشند.
